Beton kunnen boren vormt voor veel amateurs een serieuze uitdaging. Hoe weet ik of er beton aanwezig is? Welke boor heb ik nodig? Waar moet ik op letten? In deze blogpost leer je alle antwoorden kennen en krijg je een tip of twee.
VAN WELK MATERIAAL IS DE MUUR GEMAAKT?
Als je nog niet zeker weet of de muur of het voorwerp dat geboord moet worden echt van beton is, doe je de kloptest om te zien of het een stevige ondergrond is (steen of beton) of gipsplaten, die hol zijn. Boor bij de volgende stap, als het een massieve muur is, gewoon een proef gaatje op een onopvallende plaats. Het boorstof (materiaal stof) dat aan het licht komt, verraadt wat voor materiaal het is.
- wit boorgruis – kalkzandsteen
- rood boorgruis – baksteen
- grijs boorstof – beton
We weten al welk materiaal aanwezig is en kunnen het juiste gereedschap kiezen.
GEVAREN BIJ HET BOREN IN BETON
Voor we ons tot het juiste gereedschap en de instructies wenden, moeten we wijzen op mogelijke gevaren, zoals:
- elektrische leidingen
- waterleiding
- scheuren van beton
Werk je bijvoorbeeld aan betonnen treden, een betonnen blok, of andere structuren, dan kan het boren van beton scheurvorming en breuk veroorzaken. Vooral te dicht bij de rand boren kan ertoe leiden dat beton snel gaat spatten of dat betonschroeven en boutankers niet stevig vastgezet kunnen worden. Daarom moeten de technische eigenschappen, zoals randafstanden, steeds in acht genomen worden.
Er zijn speciale detectoren voor stroom- en waterleidingen, d.w.z. elektronische meettoestellen, die betrouwbaar elke leiding aangeven. Een basisregel is dat elektriciteitsleidingen altijd verticaal of horizontaal van het stopcontact weg lopen, maar er zijn ook uitzonderingen, of het nu door klungelige werkzaamheden is of omdat het een oud gebouw is. Inspectie is daarom de veiligste methode.
DE JUISTE BOOR VOOR BETON
Beton is een mengsel van steen en cement. Het wordt gemaakt van cement uit kalksteen, klei, zand-steen, grind en water. Afhankelijk van de aard van deze ingrediënten en de verhouding waarin ze gemengd worden, ontstaat beton met verschillende eigenschappen. Met andere woorden, de hardheid is niet altijd hetzelfde. Daarom zijn er ook verschillende eisen voor de juiste boor.
Betonboor
Wie zich met het onderwerp bezighoudt, krijgt te maken met verschillende termen:
- Betonboor
- Hamerboor
- Percussieboor
- Granietenboor
In principe kun je in beton boren met alle genoemde boren. Er zijn zelfs universele boren, die geschikt zijn voor vele materialen – ook beton.
Verschillende factoren bepalen de keuze van de juiste boor:
- hoe groot en diep is het boorgat?
- welke machine gebruik ik om te boren?
- hoe vaak moet ik de boor gebruiken?
- wil ik de boormachine ook voor andere materialen gebruiken?
GROOTTE VAN HET BOORGAT EN TYPE MACHINE
Kleine boorgatdiameters kunnen vaak geboord worden met een snoerloze schroevendraaier met slagfunctie, terwijl met toenemende beton hardheid en grootte van de diameter de schroevendraaier zijn grenzen bereikt en een enorme belasting vormt voor mens en machine. Hoe geschikter het gereedschap, hoe gemakkelijker het boren gaat.
Als je een dieper gat wilt maken met een diameter van meer dan 12 mm, gebruik dan geen slagboor, maar een klopboor. Dit werkt met krachtige klappen en komt veel gemakkelijker door het harde beton heen. Met een hamerboor hoef je trouwens niet veel druk uit te oefenen op het gereedschap, de machine doet dat vanzelf.
Als je heel brede gaten in beton wilt boren, kies dan voor een diamantboormachine.
DOEL EN FREQUENTIE VAN GEBRUIK
Als je alleen een klein plastic duveltje in de muur wilt steken om een schroef vast te zetten en verder zelden wilt boren, kun je beter kiezen voor een boor die ook in andere materialen kan boren; op die manier is het ook de moeite van het kopen waard.
BETONBOREN
De betonboor is een specialist voor professioneel boorwerk in beton. Het kan over het algemeen gebruikt worden in beton, steen en metselwerk. Het wordt gebruikt in alle roterende en percussie boormachines.
HAMERBOREN
De klopboormachine wordt samen met een hamerboor gebruikt. Het heeft een SDS-plus of SDS-max hulpstuk. Kleine hamerboren tot 5 kg hebben meestal een SDS-plus aansluiting. Afhankelijk van het merk wordt bepaald welke soorten beton en materialen geboord kunnen worden. Hamerboren hebben verschillende aantallen snijkanten, kopvormen en spiraalvormen. De kwaliteit bepaalt ook welke belastingen de boor kan weerstaan.
Goedkope hamerboren zijn meestal alleen voor beton en metselwerk, en zelfs hier bereiken ze al snel hun grenzen. Een goede hamerboor kan ook gebruikt worden voor gewapend beton en gewoon beton, metselwerk en baksteen.
BOREN MET ELEKTRISCHE SCHOK
Een slagboor wordt gebruikt in de percussie boormachine en doet goed werk bij het boren in beton, metselwerk en natuursteen. Je zult hier echter lang niet zo’n grote boordiameter aantreffen als bij een hamerboor.
GRANIETEN BOREN
De granietboor is eigenlijk, zoals de naam al zegt, ontworpen voor graniet. Je kunt er echter nog steeds mee boren in marmer, gegoten steen en beton.
DE JUISTE BOORMAAT
Om er zeker van te zijn dat de plug, het boutanker of de betonschroef daarna goed in het beton blijft zitten, is het belangrijk om goed voor te boren:
- Nylon anker (boordiameter gelijk aan ankermaat).
- Beton schroef (boordiameter = schacht diameter, want schroefdraad is breder)
- Boutanker (boor diameter gelijk aan de diameter van deuvel)
Bij alle toepassingen moet dieper geboord worden dan de lengte van de plug, het anker of de schroef.
BETON BOREN – DAAR GAAN WE
Nu je al gereedschaps- en materiaal deskundigen bent, kunnen we eindelijk aan de slag.
Als je niet veel ervaring hebt met het boren van beton, dan is het makkelijk om uit te glijden. Om dit te voorkomen kun je met een klein boortje een kleine inkeping boren, zodat je een goede plaats hebt om te beginnen. Een paar millimeter is hier genoeg.
Houd de machine stabiel en recht tijdens alle bouwprocessen. Als je de gewenste diepte bereikt hebt, laat je de trekker niet los, anders kom je vast te zitten in de muur. De machine moet blijven draaien tot je weer uit het gat bent. Dit brengt niet alleen het boorstof gemakkelijk uit het gat, maar voorkomt ook dat de boor bij de ingang van het gat vastloopt en er iets uit breekt.
BOREN MET DE KLOPBOORMACHINE
Als het een klein gat is en de percussie boor voldoet, dan moet je lichaamskracht gebruiken om in het gat te duwen om het te verdiepen. Dit kan soms lang duren en vermoeiend zijn. Vergeet vooral niet de slagfunctie en hoogste snelheid in te stellen.
BETON BOREN MET DE HAMERBOOR
Met de hamerboor gaat het veel gemakkelijker. Plaats de hamerboor op de inkeping en begin langzaam en zonder lichaamsdruk te hameren. Als de boor dieper zit en niets meer kan verspanen of van richting veranderen, zul je sneller kunnen boren. Onthoud dat hier geen lichaamsgewicht gebruikt wordt!
DOOR EEN MUUR BREKEN
Als je van plan bent door een muur heen te breken, wees dan extra voorzichtig, want het beton aan de andere kant kan gaan spatten. Het is het beste om voor te boren vanaf de uitgangszijde.
NAZORG
Ondanks de rotatie uit het boorgat zit er nog veel boorstof in het gat. Hier is het nodig om dit te annuleren of uit te blazen. Sommige bevestigingssystemen schrijven een bepaalde procedure voor. Met injectiemortel en de juiste ankerstang wordt bijvoorbeeld het gat uitgeblazen met de uitblaaspijp of schoongemaakt met een staalborstel. Nu kan een schroef of anker geplaatst worden.